Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2008

Αναγνωρίζοντας στην στιγμή του αναστοχασμού ένα εσωστρεφές προηγούμενο, μια ομάδα καλλιτεχνών εμπλέκεται στο εικαστικό πείραμα μιας συμβολικής συγκατοίκησης˙ μιας συμβίωσης που λαμβάνει χώρα σε ένα περίκλειστο δωμάτιο, σε ένα κατά συνθήκη living room. «Κατά συνθήκη», διότι έτσι ονομάζεται, διότι έτσι διαπραγματεύεται την ύπαρξή του, διότι ως τέτοιο φιλοδοξεί να ιδωθεί και να κατοικηθεί. Κάθε –πραγματική ή συμβολική- κατοίκηση, ενέχει στην σύλληψή της έναν τόπο στον οποίον αυτή επισυμβαίνει. Έναν οποιονδήποτε, «εμβληματικό» ή ακόμα υβριδικό, πολύσημο και ρευστό τόπο, που μπορεί να αποκτήσει, ανάλογα με την εκάστοτε περίσταση, διαφορετικό χαρακτήρα: εργασιακό χώρο, κατοικία, οίκο ανοχής, απομονωτήριο, αίθουσα τέχνης ή, απλά, ένα living room.

Ορίζοντας το living room ως ένα ελάχιστο του χώρου, ή αλλιώς ως ένα «μοντέλο» χώρου, πριν και πέρα από την όποια χρήση του, η παραπάνω ομάδα επιδιώκει καταρχήν να το κατανοήσει ως τέτοιο και κατόπιν να εντοπίσει τη θέση του. Να αναγνώσει το περιβάλλον εκείνο που είναι ικανό να αποκαλύψει τον χαρακτήρα της ως άνω «διαμονής», της οποίας απαρχή εντοπίζεται στον εγκλεισμό μέσα σε τέσσερεις τοίχους, αυτούς που καθιστούν την ζωή εντός τους μη προσβάσιμη, ιδιωτική. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι τέσσερεις τοίχοι την προφυλάσσουν από αυτό που φοβάται, από την αποκάλυψη της γυμνότητάς της. Έτσι, το living room προφυλάσσει από το έξω, το οποίο αναγνωρίζει ως ξένο, αν όχι εχθρικό.

Ο εν λόγω χώρος, ή τόπος της κατοίκησης, το living room, τυχαίνει να βρίσκεται εκεί όπου η δεξίωση της τέχνης και των έργων της αποκτά έναν πιο εντατικό χαρακτήρα. Η παρουσία αιθουσών τέχνης, εκεί όπως και σε κάθε περιοχή, δείχνει να ανταγωνίζεται την πραγματική ζωή, μοιάζει να μην μπορεί να συγχρωτιστεί εύκολα μαζί της. Η απόφαση μιας «εικαστικής» κατοίκησης ορίζει ένα διάμεσο ανάμεσα στον ρου της καθημερινότητας και την καλλιτεχνική πρακτική.

Γιατί, όμως, ορίζεται η αναστοχαστική στιγμή ως «εσωστρεφής»; Διότι κάθε τέτοια απαιτεί μια ματιά προς τα μέσα, προϋποθέτει έναν στοχασμό σε εκείνο το «πριν απ’ όλα», το πριν από τα πάντα, το απόθεμα που διατηρεί τις ιδιότητές του σε κάθε ενδεχόμενη συνθήκη. Η πρακτική της ομάδας εστιάζει στην αποτύπωση ακριβώς αυτού του διαλανθάνοντος συμβάντος. Κάτι τέτοιο άλλωστε δεν επιζητά κάθε έργο τέχνης; Κάθε έργο δεν οφείλει να αποτελεί απόπειρα ορισμού της ίδιας της φύσης του; Πώς μπορεί, όμως, αυτή η φύση να εννοηθεί έξω από τα πράγματα μέσα στα οποία τοπο-θετείται, εντός των οποίων διαπραγματεύεται την ύπαρξή του; Το όλο καλλιτεχνικό εγχείρημα λοιπόν, αφού αναγνωρίσει την καταρχήν εσωστρέφειά του, εκλαμβάνεται από τους συντελεστές του ως «κλειστοφοβικό». Και τούτο διότι, όπως ακριβώς και η πραγματική ζωή, η καλλιτεχνική πρακτική δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να περιοριστεί σε ένα εσώτερο, σε ένα απόλυτο «εντός».

Στο βαθμό που ο εν λόγω χώρος παραμένει «ρευστός» και ταυτόχρονα τόπος αναστοχασμού, αποζητά την δικαίωσή του ως τέτοιος. Ως εκ τούτου οποιαδήποτε πρακτική εντός του παραμένει ανοιχτή: η ίδια η κατοίκηση ορίζει τη χρήση του. Έχοντας ήδη αναγνωρίσει την αντίφαση που κρύβεται πίσω από την κατοίκηση, ως σημείο στο οποίο συγκλείνουν δύο αντίρροπες τάσεις, αυτή της εσωστρέφειας και την ίδια στιγμή το αίσθημα της κλειστοφοβίας, η ομάδα προτίθεται να ακολουθήσει κατά βήμα αυτή τη διαπίστωση. Να αναγνώσει και να κατανοήσει τον χώρο, ως τόπο ενατένισης, ως τόπο σύλληψης μορφών και ταυτόχρονα διερώτησης για αυτές. Να κατασκευάσει εκείνα τα αντικείμενα που μπορούν να αναδείξουν την ποιότητά τους, και, όπως σε κάθε τόπο κατοίκησης, να οριο-θετήσει η ίδια τον χώρο.

Οποιοσδήποτε κάτοικος ενός αστικού ιστού θα μπορούσε να διαπιστώσει πως η κλειστότητα του οικείου χώρου βάλλεται και από την ύπαρξη ενός άλλου στοιχείου: από το πλήθος ορατών και αόρατων δικτύων . Η χρήση του δια-δικτύου, για παράδειγμα, δεν θα μπορούσε να μην συμβάλει στην επικοινωνία του μέσα με το έξω και αντιστρόφως, άρα και να επηρεάσει και την πραγματικότητα του κατοικείν;

Συνοψίζοντας, πρόθεση της ομάδας είναι να συνευρεθεί στον χώρο, να τον βιώσει, να τον εννοήσει και να τον κατανοήσει˙ να κατασκευάσει εκείνα τα έργα- σύμβολα, που εμβληματικά θα αναδείξουν την ως άνω προβληματική. Οι παρεμβάσεις στον χώρο θα αποτελέσουν προϊόν συλλογικής επεξεργασίας και συνεχούς επαναπροσδιορισμού, στον οποίον θα μετάσχουν και οι εκάστοτε προσκεκλημένοι. Με άλλα λόγια, θέτοντας ερωτήματα για την προσέγγιση των παρεμβάσεων και του περιβάλλοντος που τις περιστοιχίζει και τις καθορίζει, η ομάδα σκοπεύει να τις επαναδιαπραγματευτεί, κάνοντας ένα βήμα προς τα πίσω, προς την στιγμή της εμφάνισής τους. Στόχος παραμένει η αναθεώρηση του τρόπου που κατανοείται η ιδιότητα του ενοίκου ως αποκλειστικού διαχειριστή του χώρου.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
ΙΑΣOΝΑΣ ΚΟΝΤΟΒΡΑΚΗΣ
ΞΑΝΘΗ ΚΩΣΤΟΡΡΙΖΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΛΑΪΟΣ
ΣΠΥΡΟΣ ΝΑΚΑΣ
NΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΠΑΠΑΞΕΝΟΥ
ΓΕΩΡΓΙΑ ΤΟΥΡΜΟΥΖΗ
ΠΑΝΟΣ ΦΑΜΕΛΗΣ
ΜΑΡΩ ΦΑΣΟΥΛΗ
ΚΩΣΤΑΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Καταγραφή και υποστήριξη: Λάμπρος Παπαδόπουλος


Δεν υπάρχουν σχόλια: